YERLİ IRKLAR
Koyun varlığımızın %90' dan fazlasını yerli ırklar oluşturmaktadır. Bu koyunlar genellikl e yağlı kuyruklul ardır.

Hayvan sayısı az olmamakla birlikte verimleri n düşüklüğü gerçektir.

Çevre, bakım ve besleme şartlarının biraz düzeltilmesiyle yerli hayvanların neler yapabilec ekleri de tam olarak ortaya konulmuş değildir. Bunu sağladığımız gün yerli ırklarımızın da ne cevherler e sahip olduğuna şahit olup hayret edeceğiz.

Hayvancılığı ileri ülke yetiştiricileri işe yerli ırklarının ıslahı ile başlamışlar ve bugünkü yüksek verimli kültür ırklarını elde etmişlerdir.

Bizim ülkemizde çok sayıda değişik ırk mevcut olduğundan daha şanslıyız unutmayalım.

KUYRUK YAPISI
Kuyruk yapısı koyun ırklarının başlıca özelliklerindendir. Koyunlar yağlı veya ince kuyruklu olurlar.
Yağlı kuyruklu koyun ırklarımız Mor Karaman, Ak Karaman, Dağlıç, İvesidir. İnce kuyruklu koyun ırklarımız ise, Kıvırcık, Sakız, Karayaka Ve Merinostu r. Yağlı kuyruklu koyunlar ne kadar iyi beslenirs e kuyrukları o kadar büyür. Koyun, yemin bol olduğu dönemlerde kuyruğunda yağ depolar. Yemin yetersiz olduğu kış dönemlerinde bu yağı harca***** yaşamını sürdürür.

Bütün yerli koyun ırkları içerisinde, kuyruğu en büyük olan ırk Mor Karamandır.


Şimdi yerli koyun ırklarını birer birer görelim, hangi bölgelerde yetişir, ne kadar et, ne kadar süt, ne kadar yavru verir öğrenelim.

MOR KARAMAN KOYUNU

Genel olarak Doğu illerimiz de, kısmen Kuzey Doğu ve Güneydoğu bölgelerimizde özellikle Erzurum, Erzincan, Kars, Van, Bitlis, Bayburt taraflarında yetiştirilmektedir.
Mor Karamanla r, Kızıl Karamanla r diye de bilinir ve vücut renkleri kızıldan mora kadar değişmekle birlikte göz, ağız ve burun etrafı daha koyu renklidir . Baş, burun, karın altı ve bacaklar çıplaktır. Yağlı kuyruklud ur.
Koyunlarımızın % 20' lik kısmını Mor Karaman oluşturur.
Anaç koyunlard a canlı ağırlık 50-60 kg, süt verimi 50-60 kg, kirli yapağı verimi 2-2,5 kg olup her 100 koyundan 95-105 kuzu alınmaktadır.
Süt kesiminde n sonra 3 aylık besleme ile 20-25 kg karkas verebilir .

AKKARAMAN KOYUNU

Türkiye koyun varlığımızın yarısına yakınını ( % 44) bu ırk oluşturur.

Batıda Eskişehir ve Kütahya'dan başla*****, doğuda Sivas'a kadar, sahil bölgeleri dışında Orta Anadolu'da ve geçit bölgelerinde yetiştirilir.

Akkaraman lar da vücut beyaz renkli yapağı ile örtülüdür. Ağız ,burun, göz çevresi, kulak ve ayaklarda siyah lekelere rastlanır. Morkarama n gibi yağlı kuyruklud ur. Zaten yapı olarak Morkarama na benzer.
Anaç koyunlard a canlı ağırlık 40-45 kg, süt verimi 50-60 kg, kirli yapağı verimi 1,5-2 kg'dır ve her 100 koyundan 100-110 kuzu alınmaktadır.
Süt kesiminde n sonra 3 aylık besleme ile 20-22 kg karkas verebilir .

DAĞLIÇ KOYUNU

Yetiştirildiği alan Sakarya nehrinden başlayıp, Ege bölgesinin kıyı illerine kadar uzanır. Vücut beyaz renkli, kaba karışık yapağı ile örtülüdür. Ağız, burun, göz etrafında ve ayaklarda siyah lekeler görülür. Erkekler helezoni boynuzlu, dişiler boynuzsuz dur. Kuyruk yağlı olup, kalp şeklindedir.

Bu ırk Türkiye'de sayı olarak üçüncü sırada (%12) yer alır.

Anaç koyunlard a; canlı ağırlık 35-40 kg, süt verimi 40-50 kg, kirli yapağı verimi 2-2,5 kg, kuzu verimi 100 koyunda 90-100 kuzudur.

SAKIZ KOYUNU
Adını Sakız adasından almıştır. Türkiye'de en çok İzmir ilinde özellikle Çeşme ilçesinde yetiştirilir. Bu nedenle Çeşme koyunu olarak da adlandırılır.
Vücut beyaz renkli, kaba-karışık yapağı ile örtülüdür. Baş ve bacaklard a siyah lekeler vardır. Erkeklerd e kuvvetli, kıvrımlı boynuzlar bulunur ve oldukça süskendirler.dövüş koçu olarakta yetiştirilen çok kuvvetli bi ırktır. Dişiler boynuzsuz dur. Sakız koyunları uzun, yağsız kuyruklud urlar.

Bir batında ikiz, üçüz veya daha fazla yavru verimi ile meşhurdur. Ancak vatanından ayrıldığında bu verim alınamamıştır. 
Anaç koyunlard a canlı ağırlık 40-45 kg, süt verimi 120-180 kg olup iyi bakım şartlarında 250 kg'a kadar çıkmaktadır. Kuzu verimi yüksektir ve her 100 koyundan 180-200 kuzu alınabilir.
Trakya'da ve Marmara'nın güney doğusundaki illerde ve Ege bölgesinin bazı illerinde (Manisa, İzmir, Aydın) yetiştirilir.
Vücut beyaz renklidir . Erkeklerd e beyaz renkli kıvrımlı boynuzlar bulunur. Dişiler boynuzsuz dur. İnce uzun kuyruğu vardır.

Türkiye'de sayı olarak 4. sırada yer almaktadır. Mevcut koyun varlığımızın %6'sını oluştururlar.
Anaç koyunlard a canlı ağırlık 40-42 kg, süt verimi 60-90 kg, kirli yapağı verimi 1,5 kg'dır. Her 100 koyundan 110-130 kuzu alınmaktadır.
Kıvırcık Türkiye , Bulgarist an ve Yunanista n'da yetiştirilen koyun ırkıdır. Yunanista n'da bu ırk Thraki adı ile bilinir. Bu ırk Türkiye'nin Trakya bölgesinin başlıca koyun ırkıdır. Ayrıca Marmara'nın güney ve Doğusundaki illerde ve Ege bölgesinin bazı illerinde yetiştirilir. Türkiye'deki toplam koyun varlığının %6.4 ünü bu koyun ırkı oluşturur.
Fenotipik Özellikleri:
Kıvırcıkta Bütün vücut beyazdır. Nadiren baş ve ayaklarda Siyah lekeler taşıyan hayvanlar a da rastlanır. Beyaz renkli kıvırcık Belçika kıvırcığı olarak da bilinir. Beyaz renkli kıvırcık sürülerinde bazen kahvereng i veya siyah renkli koyunlara da rastlanır. Bunlar kıvırcığın daha çok Bulgarist an'da Bulunan renkli varyetesi nin ( Karnobat ) kalıntılarıdır. Bir zamanlar Trakya'da yetiştirilen bu Karnobat sürüler bugün artık mevcut değildir.
Kıvırcık ırkında kuyruk uzun ve incedir.v e normal olarak , Tarsus ekleminin hizasına kadar uzanır. Saf kıvırcık koyunlarında kuyrukta yağ depolanma sı görülmez. Koçlarda yanlara doğru uzanan spiral boynuzlar vardır. Koyunlard a normal olarak boynuz bulunmaz. Kulaklar nispi olarak kısadır ve horizonta l bir durumdadır. Yapağı halı yapağısı tipinde olmakla beraber , Diğer yerli ırkların yapağılarından daha kalitelid ir. Genç hayvanlar dan elde edilen yapağı kumaş dokumasında kullanılabilir.

Kıvırcık orta irilikte bir ırktır. Cidago yüksekliği koyunların ortalama 64 -66 cm kadardır.
Verim Özellikleri :
Verim özelliği ( Koyun ) : Ortalama düzey
Canlı ağırlık : 40-42 kg
Laktasyon süt verimi : 60 - 90 kg
Laktasyon süresi : 140-180 gün
İkiz doğum oranı : %10-20
Kirli Yapağı verimi : 1.3 - 1.7 kg
Lüle uzunluğu : 8-12 cm
Elyaf çapı : 30 - 32 mikron
Temiz yapağı oranı : %60-65

KARAYAKA KOYUNU
Karadeniz kıyı şeridinde özellikle Sinop, Samsun, Ordu, Giresun ve Tokat illerinde yetiştirilir.

Vücut beyaz renkli kaba yapağı ile örtülüdür. Baş, kulak ve bacaklard a siyah lekelere rastlanab ilir. Koçlarda kalın kıvrımlı boynuzlar ,dişilerde boynuzsuz luk hakimdir. Kuyruk yağsız, ince ve uzundur.Türkiye koyun varlığında %3,5'luk bir paya sahiptir.

Anaç koyunlard a canlı ağırlık 35-40 kg, süt verimi 40-45 kg, kirli yapağı verimi 1,5-2 kg'dır.

Et lezzeti yönünden ikinci sırayı alır. 

İVESİ KOYUNU

Anavatanı ve yayılma sahası Fırat ve Dicle nehrinin dolaştığı Mezopotam ya bölgesi olan İvesi koyunları; yurdumuzd a Şanlıurfa, Gaziantep ve Hatay illerinde, daha çok Suriye sınırı boyunca alçak ve çöl karakteri gösteren ovalarda yetiştirilir.
En önemli özelliği sütçü olması ve diğer sütçü ırkların aksine sürüler halinde yetiştirilmesidir.

Koyun varlığımızın % 1,8 ' ini oluştururlar.
Baş ve bacaklar kahvereng i, vücudu ise beyaz olan iki renkli bir koyundur. Kahvereng i bacakları tamamen beyaz olanlar da vardır. İvesiler yağlı kuyruklu koyunlardır.Koçları genellikl e boynuzlu, koyunlar boynuzsuz dur. Yapağısı kaba yapılıdır.
Anaç koyunlard a canlı ağırlık 44-48 kg, süt verimi 90-155 kg, kirli yapağı verimi 2-3 kg, kuzu verimi ise düşüktür. 

Kangal Koyunu

Kangal koyunu, Kangal köpeği kadar tanınmasa da yetiştiricileri ve besleyici leri tarafından bilinen ve tercih edilen bir Akkaraman ırkı tipidir. Kangal Koyunu, Akkaraman ırkının lokal bir tipidir. “Akkaraman Koyun Irkı”nın cüsse, ağırlık ve yükseklik olarak en büyük olan tipidir. Kangal Koyunu'nda...
Kangal koyunu, Kangal köpeği kadar tanınmasa da yetiştiricileri ve besleyici leri tarafından bilinen ve tercih edilen bir Akkaraman ırkı tipidir. Kangal Koyunu, Akkaraman ırkının lokal bir tipidir. “Akkaraman Koyun Irkı”nın cüsse, ağırlık ve yükseklik olarak en büyük olan tipidir. Kangal Koyunu'nda post, kirli beyazdır. Burun, göz ve ayaklarda siyah lekeler görülebilir. Koyunlar boynuzsuz, koçlar ise %5 boynuzlud ur. Yapağısı Akkaraman ırkına göre daha iyi nitelikte olup, yapısı daha ince ve kıvrıktır. Burun yapısı Akkaraman Koyun'undan daha farklıdır. Burun, dışarıya doğru bir çıkıntı yaparak, koç burnunu andırır. Kaburga sayısı, diğer ırklardan farklı olarak 14 tanedir. Kangal Koyunu yağlı bir koyun olup, kuyruk ağırlığı ortalama 5-7 kg civarındadır. İnce olan kuyruk ucu, yağlı olan esas kısmın üzerinde “S” şeklinde bir kıvrım oluşturur. Festivall erde koyun yarışmaları da düzenlenmektedir. Özellikle Sivas bölgesinde yetişir.